Terminy kontroli szczelności instalacji zawierających F-gazy – co musisz wiedzieć?

Instalacje chłodnicze, klimatyzacyjne oraz pompy ciepła zawierające fluorowane gazy cieplarniane (F-gazy) podlegają obowiązkowym kontrolom szczelności. To wymóg wynikający z przepisów prawa krajowego i unijnego – w tym z Rozporządzenia według Rozporządzenia (UE) nr 2024/573 o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (tzw. „ustawa F-gazowa”).

Poniżej przedstawiamy szczegółowe terminy oraz zasady przeprowadzania tych kontroli.

---

Kiedy należy przeprowadzać kontrolę szczelności?

Częstotliwość kontroli zależy nie od masy czynnika w kilogramach, lecz od jego tzw. ekwiwalentu CO₂ (t CO₂e). Każdy czynnik ma przypisany współczynnik GWP (Global Warming Potential), który przemnaża się przez ilość kg czynnika w instalacji, aby uzyskać tę wartość.

Terminy kontroli bez systemu wykrywania wycieków:

• ≥ 5 ton CO₂e – kontrola co 12 miesięcy
• ≥ 50 ton CO₂e – kontrola co 6 miesięcy
• ≥ 500 ton CO₂e – kontrola co 3 miesiące

Terminy kontroli z systemem wykrywania wycieków:

• ≥ 5 ton CO₂e – kontrola co 24 miesiące
• ≥ 50 ton CO₂e – kontrola co 12 miesięcy
• ≥ 500 ton CO₂e – kontrola co 6 miesięcy

System wykrywania wycieków musi być zgodny z normami technicznymi, stale aktywny i sprawdzany co najmniej raz w roku.

---

Kiedy jeszcze trzeba wykonać kontrolę?

Oprócz regularnych przeglądów, kontrolę szczelności należy przeprowadzić:

• po pierwszym uruchomieniu instalacji – niezwłocznie po zakończeniu montażu,
• po każdej naprawie nieszczelności – ponowna kontrola w ciągu 30 dni,
• przed zakończeniem eksploatacji instalacji – jeżeli zawiera F-gazy, należy upewnić się, że nie ma wycieku podczas opróżniania układu.

---

Kto musi spełniać te obowiązki?

Obowiązki dotyczące kontroli szczelności spoczywają na operatorze instalacji – czyli właścicielu, zarządcy lub użytkowniku urządzenia. Dotyczy to w szczególności:

• właścicieli systemów klimatyzacji (np. split, VRF),
• właścicieli pomp ciepła zawierających F-gazy,
• przedsiębiorstw przemysłowych z agregatami chłodniczymi,
• obiektów z komorami chłodniczymi i mroźniami.

---

Konsekwencje braku kontroli

Zaniechanie kontroli szczelności może skutkować:

• wysokimi karami finansowymi (nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych),
• obowiązkiem natychmiastowego wyłączenia instalacji,
• problemami przy kontroli UDT lub WIOŚ,
• utratą gwarancji lub certyfikatów jakości.

---

Podsumowanie

Zgodność z przepisami dotyczącymi F-gazów to nie tylko obowiązek prawny, ale także dowód dbałości o środowisko i bezpieczeństwo użytkowników. Terminy kontroli szczelności są ściśle określone i zależą od wielkości ekwiwalentu CO₂ oraz tego, czy system ma wykrywacz wycieków. Pamiętaj, że dokumentowanie każdej kontroli (np. za pomocą protokołu szczelności) to najlepsza forma zabezpieczenia podczas audytu.

Zadbaj o swoje instalacje – regularne kontrole to podstawa odpowiedzialnej eksploatacji!