Jak gasić serwerownię? Kompleksowy przewodnik dla administratorów i inwestorów IT
Bezpieczeństwo serwerowni to jeden z fundamentów działania współczesnych firm, instytucji publicznych i dostawców usług cyfrowych. Jednym z najbardziej krytycznych aspektów bezpieczeństwa jest ochrona przeciwpożarowa – a konkretniej: prawidłowe gaszenie serwerowni w razie zagrożenia pożarowego. Celem tego artykułu jest kompleksowe omówienie procedur, systemów i technologii wykorzystywanych do gaszenia pożarów w serwerowniach.
Dlaczego nie można gasić serwerowni jak zwykłego pomieszczenia?
Serwerownia to przestrzeń nasycona wrażliwą elektroniką – od serwerów, przez przełączniki sieciowe, po systemy pamięci masowej. Użycie standardowych metod gaszenia, takich jak woda, piany gaśnicze czy nieodpowiednie proszki, może zniszczyć sprzęt i dane, a także doprowadzić do wielomilionowych strat. Dlatego gaszenie serwerowni musi być precyzyjnie zaplanowane i dostosowane do specyfiki środowiska IT.
Rodzaje zagrożeń pożarowych w serwerowni
Zanim omówimy sposoby gaszenia, warto zrozumieć, co może być źródłem pożaru w serwerowni:
- Przegrzewające się urządzenia elektroniczne
- Zwarcia i przeciążenia w instalacjach elektrycznych
- Błędy ludzkie (np. niewłaściwa konserwacja lub obsługa)
- Materiały łatwopalne (opakowania, izolacje, wykładziny)
Kluczowe zasady gaszenia serwerowni
- Minimalna ingerencja w sprzęt elektroniczny
- Automatyzacja procesu – systemy bezobsługowe
- Bezpieczeństwo ludzi – środki niegroźne dla zdrowia
- Szybkość detekcji i neutralizacji ognia
- Zgodność z normami (np. PN-EN 15004, ISO/IEC 27001, NFPA 75)
Systemy gaśnicze stosowane w serwerowniach
1. Systemy gazowe (obojętne i chemiczne)
Gazy obojętne (np. argon, azot, mieszanki typu Inergen)
- Działają przez obniżenie poziomu tlenu poniżej wartości pozwalającej na podtrzymywanie ognia.
- Nie przewodzą prądu, nie uszkadzają elektroniki.
- Bezpieczne dla ludzi przy krótkim czasie ekspozycji.
Gazy chemiczne (np. FM-200, Novec 1230)
- Reagują chemicznie z ogniem, przerywając łańcuch reakcji spalania.
- Skuteczne w bardzo małych ilościach.
- Novec 1230 jest szczególnie ceniony za ekologiczną neutralność i bezpieczeństwo dla ludzi.
2. Systemy mgły wodnej
- Wykorzystują ultradrobne cząsteczki wody, które absorbują ciepło bez zalewania sprzętu.
- Dobre dla pożarów klasy A i B.
- Wymagają bardzo precyzyjnego zaprojektowania – nie nadają się do każdej serwerowni.
3. Systemy proszkowe
- Zdecydowanie niezalecane w serwerowniach – mogą trwale uszkodzić sprzęt i uniemożliwić jego dalsze użytkowanie.
Detekcja i aktywacja gaszenia
Skuteczność systemu gaśniczego zależy od szybkiej i dokładnej detekcji:
- Czujniki dymu (optyczne, jonizacyjne, zasysające – VESDA)
- Czujniki temperatury
- Systemy monitorujące napięcia i iskrzenia
Po wykryciu zagrożenia system może:
- uruchomić alarm dźwiękowy i wizualny,
- automatycznie odciąć zasilanie (opcjonalne),
- aktywować procedurę ewakuacyjną,
- uruchomić gaszenie po ustalonym czasie opóźnienia (np. 30-60 sekund)
Budowa i certyfikacja systemów gaśniczych
Projektując system gaśniczy do serwerowni należy:
- Przeprowadzić analizę ryzyka pożarowego
- Dobrać odpowiednią technologię gaśniczą
- Zapewnić zapas środka gaśniczego i zapasowe zbiorniki
- Wykonać test szczelności pomieszczenia (Door Fan Test)
- Uzyskać certyfikaty zgodności z przepisami UDT, CNBOP, NFPA lub VdS
Co robić w razie pożaru?
Dla personelu:
- Zachować spokój – system powinien samodzielnie uruchomić gaszenie.
- Jeżeli nie ma systemu automatycznego – użyć gaśnicy CO₂ lub FM-200, o ile dostępna.
- Nie używać wody ani gaśnic proszkowych.
- Wezwać straż pożarną i serwis awaryjny IT.
- Ewakuować personel z pomieszczenia, jeżeli istnieje ryzyko zatrucia gazem.
Przeglądy i konserwacja systemów gaśniczych
Systemy gaszenia wymagają regularnej kontroli technicznej:
- Przeglądy co 6–12 miesięcy
- Kalibracja czujników
- Kontrola ciśnienia w zbiornikach
- Symulacje alarmów i testy uruchomienia
- Aktualizacja dokumentacji technicznej
Podsumowanie
Gaszenie serwerowni to temat, którego nie można bagatelizować. Odpowiednio dobrany, sprawny i certyfikowany system gaśniczy nie tylko chroni sprzęt warty miliony, ale przede wszystkim zapewnia ciągłość działania firmy. Inwestycja w profesjonalny system gaszenia to zabezpieczenie nie tylko infrastruktury, ale też reputacji i przyszłości organizacji.
Jeśli potrzebujesz konsultacji technicznej lub projektu systemu gaszenia dla Twojej serwerowni – skontaktuj się z profesjonalną firmą zajmującą się bezpieczeństwem pożarowym w środowiskach IT.
Kto może instalować i konserwować urządzenia ppoż. zawierające F-gazy?
Wszystkie systemy przeciwpożarowe wykorzystujące gazy fluorowane (F-gazy) – jak np. FM-200, Novec 1230 czy inne środki zgodne z rozporządzeniem UE nr 517/2014 – podlegają ścisłym przepisom dotyczącym instalacji, konserwacji i obsługi.
Tylko osoby i firmy posiadające odpowiednie uprawnienia F-gaz mogą:
- instalować urządzenia przeciwpożarowe z F-gazami,
- konserwować i naprawiać te systemy,
- przeprowadzać próby szczelności i kontrole wymagane przez UDT,
- prowadzić dokumentację eksploatacyjną zgodną z ustawą o substancjach zubożających warstwę ozonową.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc legalnie pracować z F-gazami?
Aby pracować z F-gazami w branży przeciwpożarowej, osoba fizyczna musi:
- Ukończyć szkolenie F-gazowe zatwierdzone przez UDT (często w formie kursu 1–3 dniowego),
- Zdać egzamin państwowy przed komisją UDT,
- Uzyskać personalny certyfikat F-gaz (tzw. osoba certyfikowana),
- Posiadać aktualną wiedzę nt. procedur serwisowych, odzysku czynnika, systemów alarmowych i ciśnień roboczych.
Dodatkowo, przedsiębiorstwo (np. firma serwisowa) musi mieć:
- Certyfikat przedsiębiorcy F-gaz, wydany przez UDT,
- Własne wyposażenie techniczne lub umowę najmu np. butli odzyskujących, wykrywaczy nieszczelności, pomp próżniowych itp.,
- Zatrudniać przynajmniej jedną osobę z certyfikatem personalnym.
Gdzie kupić aktualne procedury F-gaz dla systemów przeciwpożarowych?
Jeśli potrzebujesz aktualnych procedur F-gaz pod kontrolę UDT dla instalacji ppoż., rekomendujemy skorzystanie ze sprawdzonego źródła:
🔗 MD-INSTAL – Sklep z procedurami F-gaz ppoż. pod UDT
Ten gotowy pakiet zawiera:
- Kompletną dokumentację dla instalatorów i serwisantów,
- Zgodność z aktualnymi wymogami UDT i UE,
- Możliwość dostosowania do konkretnego typu urządzeń (np. Novec 1230, FM-200, HFC-227ea),
- Wsparcie merytoryczne przy ewentualnej kontroli.
Gdzie wypożyczyć sprzęt do kontroli UDT dla F-gazowych systemów przeciwpożarowych?
Nie każdy instalator lub serwisant posiada własne urządzenia do testów i kontroli UDT. Z pomocą przychodzi możliwość wynajmu profesjonalnego zestawu narzędzi F-gaz, który zawiera m.in.:
- elektroniczny wykrywacz nieszczelności,
- pompę próżniową,
- manometry serwisowe,
- wagę elektroniczną,
- butlę do odzysku czynnika.
🔗 Wynajem kompletnego zestawu narzędzi F-gaz pod kontrolę UDT – MD-INSTAL
MD-INSTAL oferuje wysyłkę na terenie całej Polski oraz wsparcie przy przygotowaniu do kontroli.
Podsumowanie
Systemy gaszenia pożarów oparte na F-gazach wymagają nie tylko odpowiedniego zaprojektowania i wykonania, ale też spełnienia rygorystycznych wymogów prawnych. Niezbędne są certyfikaty personalne i firmowe, aktualna dokumentacja techniczna oraz właściwe narzędzia serwisowe.
Jeśli szukasz profesjonalnych procedur, zestawów narzędzi lub doradztwa technicznego w zakresie F-gazów i UDT, zaufaj sprawdzonemu partnerowi:
👉 MD-INSTAL – sklep i wsparcie techniczne F-gaz
Twój pewny wybór w branży chłodnictwa, klimatyzacji i systemów przeciwpożarowych.
